نزديك به پنج هزار سال پيش، مصريها چيزهايي شبيه كفش ساخته بودند. البته بهتر است به آنها بگوييم پوشينه پا، نه كفش. از كفشهاي مصري هاي قديم مي شود طرز زندگي و طبقات اجتماعي در آن زمان را فهميد. تمدن ايران، يونان و رم پوشينه هاي ديگري درست كردند كه نشان دهنده طبقه اجتماعي فرد و ميزان قدرت او بود. نام بسياري از اين پوشينه ها هنوز هم استفاده مي شود، مثل سندليوم كه الان به آن صندل مي گويند. در قرن چهارم و پنجم ميلادي امپراتوري روم به بيزانس منتقل شد. كم كم تفكرات مسيحي روي كفشها تاثير گذاشت چون مسيحي ها اعتقاد داشتند كفش بايد كاملاً پوشاننده باشد به همين دليل كفشها در مغرب زمين ازحالت صندل به شكل روبسته درآمد.
در قرن دهم و دوازدهم ميلادي، اروپايي ها در جريان جنگهاي صليبي از علم و دانش مسلمانان حتي براي كفشهايشان استفاده كردند . در قرن چهاردهم، با پيشرفت صنايع، آرام آرام پارچه و چرم دباغي شده نازك وارد كفش سازي شد. بسياري قرن چهاردهم را قرن آغاز مد مي نامند.
اواخر قرن چهاردهم هم كفشهاي نوك تيز مد شد. مردم به هر زحمتي كه بود پنج تا انگشتشان را در پنجه هاي نوك تيز مي كردند تا ثابت كنند چقدر با شخصيت هستند. شروع اين مد از هلند بود؛ جايي كه عذاب شست پا و پا درد را براي مردم قرن چهارده ميلادي به ارمغان آورد.
اواخر قرن پانزدهم ميلادي، وقتي كفش نوك تيز از مد افتاد، كفش نوك پهن مد شد؛ البته بيشتر در شمال اروپا ذهن ها هر روز محصولات تازه تر و عجيب تري بيرون مي داد. از نمونه هاي آن، كفشهاي ونيزي بود كه براي خانمها مد شد. اين كفشها، يك كفه تخت داشت كه زيرش كاملاً پر بود و ارتفاعش گاهي به شصت سانتي متر مي رسيد. از مشكل راه رفتن كه بگذريم، وزن اين جور كفشها احتمالاً خيلي زياد بوده است مثل اين كه راه رفتن در آن سالها با مشقت و بلاي بسيار همراه بوده است.
در قرن هفدهم، اين پاشنه هاي وحشتناك از كفشها حذف شد و پاشنه هاي معقول تري به كفشهاي زنانه و مردانه اضافه شد. قرن هفدهم، دراروپا قرن آدمهاي پرافاده بود.
جامعه خيلي طبقاتي شده بود و همه مي خواستند به هم فخر بفروشند و بهترين راهي كه به ذهن مردم رسيد، پوشيدن لباسهاي خاص بود. مردمي كه اهل پز دادن بودند. كفشهاي پاشنه بلندي مي پوشيدند كه روي آن را با حرير بافته بودند. هر چه پاشنه بلندتر بود، موقعيت آن فرد بالاتر مي رفت مثل اين كه در آن زمان كساني كه از بالا به همه چيزهاي اطراف نگاه مي كردند، احساس قدرت زيادي مي كردند. در قرن هجدهم هم اوضاع همان طوري ماند و فقط شكل پاشنه ها تغيير كرد. به جاي حرير هم از چرم رنگي استفاده كردند كه به نظرشان بسيار زيبا بود. اما درهمين قرن، اتفاق خيلي مهمي افتاد. سال 1792 مردم از دست پاشنه هاي بلند و كفشهاي حرير خسته شدند و بر ضد جامعه طبقاتي در فرانسه انقلاب كردند. انقلاب كبير فرانسه، نتايج خيلي مهمي داشت. بعد از آن، مردم كه ديگر به دنبال تساوي و برابري بودند پاشنه هاي بلند را حذف كردند و همه كفشها از نظر ارتفاع يك شكل شد. قرن نوزدهم، قرن همه گير شدن مد بود.
بازار مد داغ بود راستي علتش چه بود؟ جوابش خيلي ساده است. چون با وجود چرخ خياطي و پارچه هاي مصنوعي، كفش خيلي ارزان شد و همه توانستند از كفشهاي خوب استفاده كنند. از نمونه هاي مد آن سالها، مد كفش پنجه مربعي است كه نزديك به پنجاه سال عمركرد. سال 1850 پوتين خيلي رواج پيدا كرد . گويا همه متوجه شدند كه براي كار و فعاليت بايد كفش هاي راحتي به پا داشته باشند .
سال 1914، همزمان با آغاز جنگ جهاني اول، كفشهاي راحتي اختراع شد. مطمئناً آدمها نمي توانستند زير بمب و باروت، بچه هايشان را بغل كنند و با كفشهايي كه پاشنه هاي بلندي داشت اين طرف و آن طرف بروند. از سال 1910 هم كه تجارت جهاني شكل گرفت و كشتي ها و هواپيماها محموله ها را از اين سر دنيا به آن طرف مي بردند، فرهنگ كفش دنيا نيز درهم و برهم شد و كفشها شكل بين المللي به خود گرفتند. از آن به بعد كفش هم داخل صنعت هاي ديگر شد. هنوز هم در خيلي از كشورها مردم به دليل گرمي هوا، پابرهنه راه مي روند، مثل هندي ها، بنگال ها يا مردم اوگاندا. كفش تاثير زيادي از محيط اطرافش مي گيرد. براي مثال كفش مردم آلاسكا با عربها فرق دارد حتي بعد از ظهور اسلام چون مسلمانان عقيده دارند پيش از ورود به مسجد بايد كفشهايشان را دربياورند. كفشهايي اختراع شد كه ديواره پشت را نداشت. همين گيوه خودمان كفش بسيار محكمي است كه خيلي خنك است و پا از لاي درزهايش به راحتي نفس مي كشد مردم ژاپن هم با ساقه هاي برنج، براي خودشان كفش درست مي كنند تا بتوانند موقع كار در مزرعه برنج راحت باشند. كفشهاي قد بلند، كفشهاي قد كوتاه، كفشهاي ساق دار.
اجزاء كفش
رويه
تخت بيروني
كفهاي داخلي قابل تعويض
مغزي: باريكه چرمي نوارمانند كه ميان زيره و رويه? كفش دوخته ميشود.
توكاري: كاغذ يا مقواهايي كه براي كلفت نشان دادن زيره، ميان كف و زيره كفش چسبانده ميشود.
پاشنه
زيرپاشنهها
زيرپاشنههاي گتر
ساقپوش
به نوعي پاشنه كفش كه با چرم و ميشَن (چرم بز) و مانند آن ساخته بشود «نعلَكي» ميگويند.
مشخصات كفش مناسب چيست؟
تما شنيدهايد پاي انسان قلب دوم اوست. بسياري از گذشتگان بر اين باور بودند كه نقاط خاصي از كف پا نمايانگر سلامت بخشهايي از بدن است و نياز به مراقبت زيادي دارد تا در همه حال، انسان آرامش داشتهباشد. براي انتخاب كفش بايد راحتي و سلامت پا را حتما در نظر گرفت.
1) كفش مناسب كفشي است كه هنگام پوشيدن طولانيمدت، پا را تحت فشار قرار ندهد.
2) هنگام انتخاب كفش در نظر داشتهباشيد انگشتان پايتان دچار تغيير حالت نشوند و يا كنارههاي پايتان تحت فشار ناشي از كفش قرار نگيرند.
3) سعي كنيد كفشي را كه انتخاب ميكنيد تنها جنبه زيبايي نداشتهباشد بلكه از هر لحاظ مانع آسيب ديدنپاي شما در برابر گرما، سرما و ناهمواريهاي زمين باشد.
4) به موقعيت و شرايط خودتان هنگام خريد كفش دقت كنيد.
5) در نظر گرفتن بيماريهايي مثل ديابت ممكن است انتخابتان را محدود كند ولي در نهايت با آگاهي بر بيماري و شرايط حاكم بر شما، يك انتخاب صحيح انجام خواهيد داد.
6) در دوران بارداري كفشهايي به پا كنيد كه فشار زيادي بر پا و ناحيه پشت شما وارد نكند مثل كفشهاي راحت و تختي كه جنس و بافت نرمي دارند.
معمولا در اين دوران، بين نيم تا يك نمره، تغيير سايز خواهيد داشت كه با توجه به اين تغيير بايد كفشي مناسب انتخاب كنيد.
7) اگر از كمردردهاي مكرر رنج ميبريد،حتما با توجه بيشتري كفشهايتان را انتخاب كنيد و سعي كنيد كفشهاي طبي به پا كنيد زيرا اين كمردردها گاهي از عواقب پوشيدن كفشهاي نامناسب و غير استاندارد است.
8) اگراضافه وزن داريد، پوشيدن كفشهاي تخت و راحت به شما توصيه ميشود. راه رفتن با كفشهاي پاشنه بلند براي كسانيكه اضافه وزن دارند باعث عدم تعادل ميشود.
9) قبل از خريد كفش حتما چندبار آن را امتحان كنيد و مطمئن شويد به پايتان فشار نميآورد.
10) بهترين زمان براي خريد كفش پايان روز است. در طول روز پاهاي شما دما، فشار و استرس زيادي را تحمل كرده و براي انتخابي آگاهانه و شناسايي سايز دقيق و مناسب، وقت مناسبتري است.
11) هنگام خريد كفشهايي كه قصد داريد با جوراب آنها را بپوشيد، بهتر است جورابي مناسب به پا داشته باشيد كه بسيار نازك يا بسيار ضخيم نباشد.
12) خانمهايي كه قدي متوسط يا كوتاه همراه با اندامي متوسط و چاق دارند، بهتر است از كفشهاي پاشنهداري استفاده كنند كه پاشنههايش ضخيم و بلند است.
استفاده از اين كفشها، باعث زيباتر شدن حركات و برقراري تعادل بيشتر هنگام راهرفتن ميشود. البته استفاده از كفشهاي پاشنهدار سوزني براي اين خانمها مناسب نيست.
13) بهترين كفشها براي پيادهروي، كفشهايي هستند كه به خوبي پاها را دربرگيرند و هنگام پيادهروي كاملا به عنوان محافظي براي پا عمل كنند و همچنين انعطافپذير باشند و پا در آن خسته نشود. كفشهاي پيادهروي بايد بسيار سبك باشند به نحوي كه اصلا احساس نكنيد كفشي به پا داريد.
14) اگر به صورت حرفهاي و مداوم پيادهروي ميكنيد بهتر است كفشهاي ساقدار را انتخاب كنيد كه در پيادهرويهاي طولانيمدت به ساق پايتان آسيبي نرسد.
15) اگر با كفش هاي پاشنهدار مشكل داريد بهترين راه حل اين است كه، آنها را به پا كنيد و چندين مرتبه در مقابل آينههاي بزرگ قدم بزنيد، يادتان باشد اول حتما بر روي فرش آنها را امتحان كنيد و از زواياي مختلف حركات و قدم زدن خودتان را در آينه ببينيد. با انجام اين كار، با تسلط و اطمينان خاطر بيشتري ميتوانيد اين كفشها را بپوشيد.
مقالات
تاریخچه تولید کفش و نکاتی در مورد انتخاب آن
- 679